حەکبا ماموستاى
June 7, 2020, 12:53 a.m.

هه‌گبه‌ی مامۆستا وپرۆسێسا هه‌لسه‌نگاندنا سالانه‌

پێناسه‌

هه‌گبه‌ی مامۆستا پێك دهێت ژ سه‌رجه‌م پێزانين وباوه‌رنامێن‌ چالاكيێن ئه‌كاديمی وشيانێن زانستی وداهێنان يێن هاتينه‌ ئه‌نجامدان ژ لايێ مامۆستای بۆ ده‌مێ ساله‌كا خواندنێ.

ئارمانج

ئارمانجێت سه‌ره‌كی يێت دروستكرنا هه‌گبه‌ی مامۆستا:

1-      هاندانا مامۆستای بۆ خزمه‌ته‌كا باشتر د بوارێ فێركردنێ دا وبلندكرنا ئاستێ كواليتی.

2- هه‌لسه‌نگاندنا شيان وچالاكيێت مامۆستای ژبۆ پاراستن وبه‌رزكرنا رۆلی وی يێ به‌رچاڤ.

3- هاريكاريا مامۆستای بۆ ده‌ستنيشانكرنا خاڵين بهێز ولاواز وديتنا رێكێن چاره‌كرنێ ونه‌هێلانا كێماسيا.

ناڤه‌روكا هه‌گبه‌ی مامۆستا

پێتڤی يه‌ هه‌گبه‌ی مامۆستا ژ پێزانين وبه‌لگه‌يێن ل خوارێ ديار كری پێك بێت.  به‌ پێی برياری ئه‌نجومه‌نی کولیژ وبه‌رچاڤ وه‌رگرتنا شيانێن به‌رده‌ست، دبيت پێزانين و به‌لگه‌ بشێوه‌يه‌كی ئه‌لكترونی يان چاپكری بێنه‌ پێشكێش كرن.

-  ژيانناما مامۆستای (CV)

- كورتيه‌ك ل دور پرۆفايلی مامۆستا (پێتڤی يه‌ مامۆستا بخۆ بنڤيسيت)

- باكگراوندێ زانستی يێ مامۆستای وكورتيه‌ك لدور بوارێ بسپۆريێ.

- روونكرنه‌ك بۆ فه‌لسه‌فه‌ وبوچوونێت مامۆستای لدور ميكانيزم و چه‌وانيا بلندكرنا ئاستێ كواليتيا خواندن وفيركردنێ دبوارێ بسپوريا وی دا.

- كورتيه‌ك لدور كۆرس وبابه‌تێن بۆ قوتابيا پێشكێش دكه‌ت د بوارێ بسپوريا خۆدا.

- ژمارا قوتابيێن وان پۆلێن مامۆستا وانه‌يا بۆ پێشكێش دكه‌ت.

- خشته‌ی بابه‌ت، ناڤ ونيشان، مێژوو وده‌مژمێرێت وانه‌يا.

-  جۆری ئه‌زمونا، پرسيار وبه‌رسڤێت نموونه‌يی وچه‌وانيا دابه‌شكرنا نمرا.

- به‌لگه‌نامه‌ سه‌باره‌ت هه‌ولدان بۆ پێش ئێخستنا وانه‌گووتنێ وه‌ك به‌شداربوون د سمينارا دا.

-  داهێنان د وانه‌گووتنێ دا وئاسانكرنا پرۆسێسا فێربوونێ و پێش ئێخستنا پروگرامێن خواندنێ.

- به‌شداربوون د شێوێن جياواز دا سه‌باره‌ت وانگووتنێ: وانێن كلاسيكی، سه‌رپه‌رشتيا سمينارێن قوتابيا، بوچونێت ره‌خنه‌ گرانه‌ و گفتوگۆيێت ئه‌كاديمی به‌ به‌لگه‌نامه‌.

- راپۆرتا هه‌لسه‌نگێنه‌رێ ده‌ره‌كی سه‌باره‌ت كۆرسی مامۆستا.

- بوارێ ڤه‌كولينێ: ل سه‌ر چه‌ند ڤه‌كولينا كار دكه‌ت وچه‌ند ئه‌نجام داينه‌ و چی ڤه‌كولين داهێنان تێدايه‌.

-  به‌لاڤوكێت زانستی وپه‌رتووكێت چاپكری و وه‌رگێرای.

-  سه‌رپه‌رشتيا نامێن ماسته‌ر و دكتورا و به‌شداربوون د ليژنێت گه‌نگه‌شه ‌كرنێ دا.

- به‌شداربوونا چالاك د كونفرانس و ووركشۆپێن ئه‌كاديمی دا به‌ به‌لگه‌نامه‌.

-  چالاكيێن دی وه‌ك ئه‌ندامه‌تی د ليژنێن زانستی يان كارگيری دا، كۆنووس وبه‌لگه‌نامێت به‌شداربوونێ.

-  چالاكيێت مامۆستای ده‌رڤه‌ی زانكۆيێ بۆ نموونه‌ دگه‌ل رێكخراوێت پيشه‌يی و خێرخوازی، راگه‌هاندن ورۆژنامه‌ڤانی....تد.

- هه‌ر چالاكييه‌ك و دۆكيومێنت مامۆستا بزانيت دێ هيته‌ هژمارتن.

- پاداشت و سوپاسنامه‌.

هه‌گبه‌ی مامۆستا وسه‌رۆكی به‌ش وسه‌رۆكی سكول و راگری كولیژى ب هه‌مان شێوه‌ و ب هه‌مان ناڤه‌روك دهێته‌ ئاماده‌كرن و هه‌لسه‌نگاندن.

ميكانزمی هه‌لسه‌نگاندن

كۆمكرن و دروستكرنا پێزانين وبه‌لگه‌ناما د فولده‌رێكی تايبه‌ت دا ئه‌ركێ مامۆستايه‌، و پێتڤی يه‌‌ مامۆستا به‌ری دوماهيا هه‌يڤا نيسانێ هه‌گبه‌ی خۆ پێشكێش بكه‌ت بۆ رێكخه‌رێ به‌شی كو برێكه‌كا نهێنی وب ئيمزا (ذمة) پێشكێش بكه‌ت بۆ ئه‌ندامێت ليژنا هه‌لسه‌نگاندنێ ژبۆ هندێ كو هه‌ر ئه‌ندامه‌ك ب شێوه‌كێ نهێنی فورمی هه‌لسه‌نگاندن پر بكه‌ت. به‌رامبه‌ر هه‌ر برگه‌يه‌ك ب شێوه‌يه‌كی بابه‌تانه‌ و لدويف به‌لگه‌ناما پلا (١ تا 5) پێ ی  بده‌ت.

سه‌رنه‌كه‌فتی  :  1

ناڤنجی كێمتر  :  2

ناڤنجی  :  3

باش  :  4

زۆر باش  :  5

ل خانا ژماره‌ (17) د فورمێ دا، رێژا دوماهيێ دێ هێته‌ نڤيسين (كويێ ئاستێن تو‌ماركری دابه‌شكری ل سه‌ر 16). پێتڤی يه‌ به‌رامبه‌ر هه‌ر برگه‌يه‌ك تێبينی بێنه‌ نڤيسين و ئاماژه‌ ب هه‌بوون يان نه‌بوونا به‌لگه‌ناما بێته‌ كرن بتايبه‌تی ئه‌وێن ئاسته‌كێ بلند (4.5 – 5.0) يان كێم (1.0 – 2.0). پێتڤی ێه‌ هه‌وڵ بيته‌ دان هه‌لسه‌نگاندن تومارنه‌بن بێ به‌لگه‌نامه‌ و دوكيومێنت.

رێكخه‌رێ به‌شی دێ رابيت ب كومكرنا هه‌لسه‌نگاندنێت سه‌ره‌كی ودئه‌نجامدا دێ فورما دوماهيێ ئاماده‌كه‌ت كو بريتيه‌ ژ رێژا ئاستێن سه‌ره‌كی بۆ هه‌ر برگه‌يه‌كێ وكورتيه‌ك لدور تێبينيا. فورمێن سه‌ره‌كی دگه‌ل فورما دوماهيێ دگه‌ل هه‌گبه‌ی مامۆستا دێ هێنه‌ پاراستن ل لايێ رێكخه‌رێ به‌شی. 

ليژنا هه‌لسه‌نگاندنا هه‌گبه‌ی مامۆستا

ليژنا هه‌لسه‌نگاندنا هه‌گبه‌ی مامۆستا ژ ئه‌ندامێت ل خوارێ پێك دهێت:

1-  سه‌رۆك به‌ش (سه‌رۆكێ ليژنێ). ده‌مێ هه‌لسه‌نگاندنا هه‌گبه‌ی سه‌رۆكێ به‌شی يان سه‌رۆكێ سكولێ يان راگرێ کولیژێ ، پێتڤی يه‌ سه‌رۆكێ ليژنێ خودان پله‌يه‌كا بلندتر بيت ژ سه‌رۆكێ به‌شی.

2- رێكخه‌رێ به‌شی

3- رێكخه‌رێ سه‌ره‌كی يێ کولیژیێ يان نوينه‌ره‌كێ وی(ئه‌ندامه‌كێ ليژنا دڵنيايی جۆری ل کولیژێ).

4- رێڤه‌به‌رێ هۆبا زانستی و خواندنا بلند ل سه‌ر ئاستێ کولیژێ.

5- مامۆستايه‌كێ خودان ئه‌زمون ب پلا پرۆفيسۆر يان پرۆفيسۆرێ هاريكار ژ ده‌رڤه‌ی به‌شی، كه‌ پێتڤی يه‌ ئه‌نجومه‌نی کولیژێ بريارێ ل سه‌ر بده‌ت و مه‌رج نينه‌ مامۆستا ژ هه‌مان کولیژ يان هه‌مان بوارێ خواندنێ بيت، لێ باشتره‌. پێتڤی يه‌ پله‌يا مامۆستايێ هه‌لسه‌نگێنه‌ر بلندتر بيت ژ پله‌يا مامۆستايێ دهێته‌ هه‌لسه‌نگاندن يان وه‌كی وێ بيت.

تێبينی: مامۆستايێ د هێته‌ هه‌لسه‌نگاندن ئاماده‌ی كومبونێت ليژنێ نابيت

- پشتی بدوماهيك ئينانا پرۆسێسا هه‌لسه‌نگاندنێ و به‌رامبه‌ر هه‌لسه‌نگاندنی هه‌گبه‌ی هه‌ر مامۆستايه‌كێ، ده‌مژمێره‌ك دێ هێته‌ هژمارتن وه‌ك چالاكی بۆ هه‌ر ئه‌ندامه‌كێ ليژنێ بۆ به‌رنامێ زانستيخوازی به‌رده‌وام. كۆيێ ده‌مژمێرێت هژمارتی نابيت ژ چوار (4) ده‌مژمێرا بوريت.

كومبوونا ليژنا هه‌لسه‌نگاندنێ

ليژنا هه‌لسه‌نگاندنێ سالانه‌ پێش دوماهيا هه‌يڤا گولانێ كومبوونا خۆ گرێده‌ت وتێدا پێزانين ودوكيومێنێت دناڤ هه‌گبه‌ی مامۆستا دا دهێنه‌ هه‌لسه‌نگاندن وفورما دوماهيێ يا هه‌لسه‌نگاندنێ دهێته‌ ئيمزا كرن. كۆنووسا كومبوونێ دێ هێته‌ ئاماده‌كرن ژلايێ رێكخه‌رێ دڵنيايی جۆری ل به‌شێ زانستی.

پێتڤی يه‌ د كارێ ليژنێ دا دوپات ل سه‌ر هاريكاريا مامۆستای بێته‌ كرن بۆ نه‌هێلانا خاڵێت لاواز وبلندكرنا ئاستێ وی وباشترين كواليتی پێشكێشی قوتابيا بكه‌ت. ژبۆ ڤێ چه‌ندێ پێتڤی ێه‌ گرنگی بێته‌ دان ب خانا (18) يا فورما دوماهيێ، هه‌روه‌سا پێتڤی يه‌ ليژنا هه‌لسه‌نگاندنێ تێبينی و ره‌خنه‌ وپێشنيارا توماربكه‌ت بۆ هه‌ر مامۆستايه‌كێ بێته‌ هه‌لسه‌نگاندن ژبۆ وێ چه‌ندێ وه‌ك فيدباك مامۆستا پێش وه‌خت مفايێ ژێ بينيت.

پێش دوماهيا هه‌يڤا گولانێ، فورما دوماهيێ يا په‌سه‌ند كری دگه‌ل كۆنووسێت كومبوونا يێت ليژنا هه‌لسه‌نگاندنێ برێكا رێكخه‌رێ گشتی يێ کولیژێ وبنهێنی دێ هێنه‌ دان بۆ ده‌ستێ راگرێ کولیژێ و برێكا وی دێ هێنه‌ پێشكێش كرن بۆ ئه‌نجومه‌نێ کولیژێ. پاش وه‌خت، هه‌گبه‌ی مامۆستا دێ بۆ مامۆستای زڤريته‌ ڤه‌، دانه‌يه‌ك ژ هه‌گبه‌يێن خودان پله‌يێن زۆر بلند و زۆر كێم دێ هێته‌ پاراستن ژلايێ رێكخه‌رێ به‌شی ژبۆ لێ زڤرينێ ده‌مێ پێتڤی (گازنده‌، پشكنين، پێداچوون)

ئه‌نجومه‌نی كولیژ

پێش دوماهيا هه‌يفا خز‌يرانێ و ب ئاماده‌بوونا رێكخه‌رێ سه‌ره‌كيێ کولیژێ، ئه‌نجومه‌نێ کولیژێ ئه‌و بريارێ ل خوارێ ئه‌نجام د ده‌ت:

1-     پێداچوونه‌ك سه‌ر هه‌می كۆنووسێت ليژنا هه‌لسه‌نگاندنێ دگه‌ل فورمێت دوماهيێ. ئه‌گه‌ر ليژنا هه‌لسه‌نگاندنێ هنده‌ك بابه‌ت يه‌كلا نه‌ كربن، ئه‌نجومه‌نی کولیژێ دێ بريارێ ل سه‌ر ده‌ت.

2-  لدويف ئه‌نجامێن مامۆستای بده‌ستڤه‌ ئيناينن، دێ بريار سه‌ر ئێته‌ دان. پاش وه‌خت، بريارێن ئه‌نجومه‌نی دگه‌ل فورمێن دوماهيێ بنهێنی دێ هێنه‌ دان بۆ مامۆستای.

3-  باشترين مامۆستا كه‌ پلا (A1) بده‌ستڤه ئينابيت دێ هێته‌ ده‌ست نيشانكرن سه‌رئاستێ به‌شێ زانستی وکولیژێ، باشترين مامۆستا ل سه‌ر ئاستێ کولیژێ دێ هێته‌ ده‌ستنيشانكرن وه‌ك كانديد بۆ باشترين مامۆستا سه‌رانسه‌ری زانكۆيێ، فورما دوماهيێ دگه‌ل داخوازێ دێ هێته‌ بلندكرن بۆ ئه‌نجومه‌نێ زانكۆيێ.

4- فورمێن خودان پله‌يێن (E2) دێ هێنه‌ بلندكرن بۆ ئه‌نجومه‌نێ زانكۆيێ بۆ په‌سه‌ندكرنا بريارا.

پێتڤی ێه‌ بريارێن ئه‌نجومه‌نێ کولیژێ د گونجای بن دگه‌ل په‌رژه‌وه‌نديا مامۆستا وقوتابی، وپێتڤی يه‌ مامۆستا ڤان بريارا بجی بينيت. ئه‌نجومه‌نێ کولیژێ مافێ هه‌ی دويف چوونێ بكه‌ت كه‌ پرۆسێس بشێوه‌يه‌كێ بابه‌تانه‌ هاتيه‌ ئه‌نجامدان و ليژنا هه‌لسه‌نگاندنێ بشێوه‌يه‌كێ دروست بكارێ خۆ رابويه‌، لێ ئه‌نجومه‌نی ماف نينه‌ ده‌ستكاری ل سه‌ر ئه‌نجاما بكه‌ت به‌لكی پێتڤی يه‌ بزويترين وه‌خت ڤان ئه‌نجاما په‌سه‌ند بكه‌ت.

ئه‌نجومه‌نێ زانكويێ

ئه‌نجومه‌نی زانكۆيێ سالانه پێش ئاهه‌نگا ده‌رچوونێ وب ئاماده‌بوونا رێڤبه‌رێ دڵنيايی جۆری، پێداچوونێ ل سه‌ر كونووسێت كومبوونا دكه‌ت يێن هه‌می کولیژا وباشترين مامۆستا سه‌ر ئاستێ زانكۆيێ ده‌ستنيشان دكه‌ت ژبۆ هندێ بێته‌ راگه‌هاندن ل ئاهه‌نگا ده‌رچوونێ. هه‌روه‌سا دڤێ كومبوونێ دا، دان وستاندن دهێنه‌ كرن ل دور ژماره‌ وكێشه‌ وكواليتی يا مامۆستايێن پێتڤی هاريكاريێ و پلا (E2) بۆ جارا ئێكێ يان دووێ بده‌ستڤه‌ ئينايه‌ وبريار ل سه‌ر دهێته‌ دان.

وه‌كی به‌رنامێ دڵنيايی جۆری فێركردن وزانستیخوازی به‌رده‌وام، پێتڤی يه‌ ل هه‌می زانكۆيا ميكانيزمه‌ك بێته‌ دانان بۆ پاراستنا ده‌رئه‌نجام وفۆرمێت دوماهيێ يێت هه‌لسه‌نگاندنا هه‌گبه‌ی مامۆستای بۆ ماوێ دوو سالا. رێژا دوماهيێ كو د خانا ژماره‌ (17) دهێته‌ دياركرن، دێ هێته‌ پاراستن دناڤ داتابێسێ رێڤه‌به‌ريا گشتی دڵنيايی جۆری ل وه‌زاره‌تا خواندنا بلند. وه‌زاره‌تێ مافێ هه‌ی ل ده‌مێ پێتڤی، پێداچوون وپشكنينێ ل سه‌ر پێزانين وبه‌لگه‌ وپرۆسێسا هه‌لسه‌نگاندنێ بكه‌ت.

مافێ مامۆستايێ دهێته‌ هه‌لسه‌نگاندن

ئه‌و مامۆستايێ دهێته‌ هه‌لسه‌نگاندن ماف نينه‌ ده‌ست كاريێ د پرۆسێسا هه‌لسه‌نگاندنێ دا بكه‌ت يان پرسيارا بوچوونێت ليژنا هه‌لسه‌نگاندنێ بكه‌ت يان گله‌يی لێ بكه‌ت.

مامۆستای مافێ هه‌ی چاڤپێكه‌تنێ دگه‌ل سه‌رۆكێ به‌شی بكه‌ت ژبۆ باسكرنا پێزانين وبه‌لگه‌يا ودياركرنا ئاستێ هاتيه‌ توماركرن بێ كو ده‌ستكاری ل سه‌ر بريارا وتێبينی يا بكه‌ت يان بگوهريت. مه‌ره‌م ژ چاڤپێكه‌تنێ بتنێ لێك تێگه‌هشتن و رونكرنه‌.

هه‌روه‌سا مامۆستای مافێ هه‌ی داوای پێداچوونا ده‌رئه‌نجاما بكه‌ت، پێتڤی يه‌ مامۆستا داوايه‌كه‌ فه‌رمی پێشكێشی ئه‌نجومه‌نێ کولیژێ بكه‌ت ژبۆ وێ چه‌ندێ كو ليژنه‌كا هه‌لسه‌نگاندنێ ل به‌شه‌كێ دی هه‌گبه‌ی ئه‌و مامۆستا ب هه‌لسه‌نگينيت.

دواگووتن:

هه‌لسه‌نگاندنا هه‌گبه‌ی مامۆستا به‌شه‌كه‌ ژ به‌رنامێ دڵنيايی جۆری وتواوكه‌ره‌كه‌ بۆ پرۆسێسا زانستيخوازی به‌رده‌وام و فيدباكا قوتابيا. دبيت جۆرێ پرسيارا وه‌كی ئێك وتێكه‌ل بن به‌لێ به‌رسڤا پرسيارا ژ دوو لايه‌نێن جياواز دهێن، كارگێری وقوتابی، له‌وما ده‌رئه‌نجامێت هه‌لسه‌نگاندنێ زۆر دجياوازن.