کەمینە د بەرینگاربوونا زورینێ دا ل سیستەمێ دیموکراسی
May 14, 2023, 12:36 p.m.

کەمینە د بەرینگاربوونا زورینێ دا ل سیستەمێ دیموکراسی

ئەڤ سمیناره ژ لایێ (عبدال جمعة عبدالرحمن) هاتە پێشکیشکرن

روژا :چارشەمبێ

رێکەفتی: ١٠\٥\٢٠٢٣

بگشتی سیستەمێ دیموکراسی سیستەمەکە تێتە نیاسین کو دەسهەلاتا گەلی یە بۆ گەلی و ب ڕامانا هندێ کۆ گەل ڕادبیت ب تنازلا ئیڕادا (دەنگێ) خو بۆ نینەرێن خو دا کو نینەراتیا وان بکەت ل جهێ بریاردان و دروستکرنا بریاران کو پەرلەمانە، و بۆ رێخستنا ڤێ چەندێ چەندەها بیرمەند و ڤەکولەر و پسپور دوارێ سیاسەتێ ل بیاڤا مافێن مروڤ و ئازادی و ئێکسانی و دادپەروەریێ دا ئەڤ چەندە پێکول کریە رێکێن گونجایی دابنێن و دروست بکەن ب ڕەنگەکی کو یا درۆست بیت بۆ هەر جڤاکەکی.

بەلێ وەکو یادیار کو دیموکراسی ل دەرئەنجامان دا وەکو زۆرینە سەردکەڤیت لسەر کەمینێ یان کو ڕێژا (٥١% ) بسەر ڕێژا (٤٩%) زال دبیت و بریارا زورینە تێتە بجهکرن، ئەڤ چەندە ژی دبیتە ئەگەرا ژناڤبرنا مافێن کەمینێ، ئەڤە ئێک ژ دەرئەنجامێن نەرێنی نە لسەر سیستەمێ دیموکراسی، کو ئەڤ هەمی ڤەکولەر و پسپور و بیرمەند نەشییاینە ڤێ چەندێ چارەسەر بکەن، بتنێ ل سیستەمێ فیدرالی دا ئەڤ بابەتە هەتا ڕادەیەکێ هاتی یە چارەسەر کرن ل ڕێکا جڤاتا دووێ ئەوا دبێژنێ جڤاتا بلند ( بۆ نمونە جڤاتا پیران ل سیستەمێن فیدرالێ ئەمریکی)، کو ب هەبوونا دوو ئەندامێن پیران ل هەر ویلایەتەکێ و هەر بابەتەکێ کو ویلەتێن کیم ئاکنجی بشێن بریاران لدیڤ بەرژەوەندیا خو بدەن نەخاسما بریارێن پەیوەندی بوان ڤە هەی. بەلێ ل عیراقێ هەتا نو کە ئەڤ جڤاتا نە هاتی یە درۆست کرن لەوما فیدرالیەتا عیراقێ ناگەهیتە ئاستێ نمونێن فیدرالی ل جیهانێ، کەمینە ماف و ئازادیێن خۆ نە شییا یە ب پارێزیت بەرامبەر زورینێ کو هەر دەم یا تەپەسەر و یا دویرە ل درۆستکرنا بریاران نەخاسما ئەو بریارێن ب وان کەمینان ڤە گرێدایی.