زانكۆیا دهۆك لژێر درۆشمێ شەهیدێن سەرخەبوونا كوردستانێ، ئاهەنگا گەرا 21ێ یا دەرچویان گێرا.
زانكۆیا دهۆك ل 14 ئیلۆنا 1992 هاتیە دامەزراندن و ب هەردوو كۆلیژێن پزیشكی و چاندنێ بۆ سالا خواندنێ 1992-1993 دەست ب وەرگرتنا قوتابیان كر، كۆلیژ و پشك و لقێن زانستی و سەنتەرێن ڤەكۆلینان سالانە ل زانكۆیا دهۆك دهێنە ڤەكرن و ب رەنگەكێ بلەز بەرفرەهـ دبیت، بۆ سالا نوی یا خواندنێ 2016-2017 زانكۆیا دهۆك دێ ل 18 كۆلیژان قوتابیان وەرگریت، لەوا ئاهەنگا دەرچوونێن گەرا 21ێ بۆ سالا خواندنێ 2015-2016ێ، لژێر درۆشمێ (شەهیدێن سەرخەبوونا كوردستانێ )، لرێكەفتی 23-24/ 11/ 2016 ل هۆلا كونفرانسان هاتە گێران ب بەرهەڤبوونا نوونەرێ وەزارەتا خواندنا بلند و ڤەكولینێن زانستی د. كەریم سالح و فەرهاد ئەمین ئەتروشی پارێزگەرێ دهۆكێ و سەرۆكێن زانكۆیا ل پارێزگەها دهۆكێ و بەپرسێن حزبی و ئیداری.
راگەهاندنا زانكۆیا دهۆك: هەلز عەلی سەلیم
سەرۆكێ زانكۆیا دهۆك پ.د مسلح محەمەد سەعید دهۆكی دپەیڤا خوەدا گۆت: ئەم د پشت راستین كو دەرچوویێن ڤێ گەرێ ئەوێن زانست و پسپۆریێن جودا ل 58 پشكێن زانستی ل زانكۆیێ وەرگرتی دی د خزمەتا جڤاكێ خۆ دا بن، داكو جڤاكێ مە بگەهیننە ئاستێ وێ پێشكەفتن و پێشڤەچوونا سەردەمیانە یا زانست و زانینێ، و دەرچوونا پتر ژ 3500 قوتابیان د ڤێ گەرێ دا ژ بلی كو نیشانا سەركەفتنێ یە و بەرهەمێ سالەكا پری ماندیبونە هەروەسا نیشانا پێگەهشتنا زانكۆیا دهۆكە ب پێشكەفتنا زانستی كو ئاستێ وێ یێ زانستی بەرەف ئاستەكێ بلند چوویە.
پرۆفیسور مسلح محەمەد سەعید دەربارەیی بارێ گەشەپێدانێ گۆت: د بوارێ گەشپێدان و پەرەپێدانا پەیوەندیێن خۆ یێن ئەكادیمی و زانستی، زانكۆیا دهۆك ل گەل زانكۆ و ناڤەندێن زانستی و ئەكادیمی یێن جیهانی پەرە پێدایە و یا بەردەوامە، كو ئەڤ پەیوەندیە دبنە پالدەرەكێ مەزن بۆ گەهشتنێ ب سیستەمێن نوی یێن خواندنێ و پێشخستنا پرۆسا خواندنا بلند و پێشڤەبرنا ئاستێ زانستی ل زانكۆیا دهۆك، بەلگە بۆ ڤێ چەندێ مە ل زانكۆیا دهۆك پشكێن زانستی یێن هەڤپشك ل گەل زانكۆیێن پێشكەفتی یێن جیهانی ڤەكرینە، و هندەك پسپۆریێن زانستی یێن تایبەت یێن هەین كو ل سەر ئاستێ عیراقێ بۆ جارا ئێكێ یە ئەو پشك دهێنە ڤەكرن، وەكو پشكا پەروەردا تایبەت ل كۆلیژا پەروەردا بنیات كـو ب هەڤكاریا زانكۆیا ئولدنبۆرگ یا ئەلمانی هاتیە ڤەكرن، هەروەسا پەیوەندیێن زانستی ل گەل زانكۆیا نیویۆرك دبوارێ ئاشتیێ دا د بەردەوامن بۆ پێشڤەبرنا سەنتەرێ خواندنێن ئاشتیێ و چارەسەركرنا ململانێ و ڤەكرنا پشكا ئاشتی و مافێ مرۆڤی كو پالدەرەكێ مەزنە بۆ بەلاڤكرنا رەوشەنبیریا ئاشتیێ و پارستنا مافێ مرۆڤی.
سالا خواندنێ 2015 ـ 2016 كو بوویە سالا بەرخودان و بەرگری و بەرسینگ گرتنا درندەترین دوژمن (كو رێكخراوا تیرۆرستیا داعشە) نامەكا گرنگ بوو كو خەلكێ كوردستانێ ب هەمی تەخ و چینێن خۆڤە بەرگریێ ژ دەستكەفتێن هەرێما كوردستانێ دكەت، و بەردەوامیا خواندنێ ژی دبیتە پشتەڤانیەكا مەزن بۆ سەروەری و سەربەخۆیا كوردستانێ، ڤێ رەوشێ زانكۆیا دهۆك هاندایە كو پرۆژێن بەردەوام بۆ پشتەڤانیا پێشمەرگەی و پرۆسا سیاسیا هەرێما كوردستانێ ئەنجام بدەت، و چەندین كور و سمینار و كۆنفرانس بۆ پشتەڤانیا ڤێ چەندێ ل سالا بۆری یا خواندنێ هاتینە ئەنجام دان، هەروەسا پرۆژێن گەهاندنا هاریكاریان بۆ ئاواران و ئەنجام دانا ووركشوپان كو بووینە پالدەركێ مەزن كو ب سەدان قوتابیێن ل ناڤ كەمپێن ئاواران بەردەوام بن ل سەر خواندنا خۆ وەك سەرۆكێ زانكۆیا دهۆكێ گۆتی: دهەمان دەمدا زانكۆیا دهۆك وەكو سالێن بۆری دەرگەهێن مێڤان كرنێ بۆ وەرگرتنا ب سەدان قوتابیێن دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی هەرێمی ڤەكریە، و ب تایبەت قوتابیێن كوردێن ئێزدی داكو ژ خواندنا خۆ یا زانكۆیێ بێ بەهر نەبن و بەردەوامیێ بدەنە خواندنا خۆ ل زانكۆیا دهۆك.
پیرۆزباهیێ ل خەلكێ كوردستانێ دكەین ب دەرچوونا ڤێ هژمارا قوتابیان ل زانكۆیا دهۆك و هەر وەسا پیرۆزباهیا كەس و كارێن قوتابیێن خوشتڤی دكەین بۆ پشتەڤانیا وان، هیڤی خوازین كاریگەریا وان و شین تبلێن وان ل هەمی دامودەزگەهێن مە بهێنە دیتن و ڕۆلەكێ گرنگ و بەرچاڤ د پێشڤەربرنا جڤاكێ كوردی دا بگێڕن و ببنە سمبولێن وەلاتێ مە كو ئەڤرۆ گەلەك پێدڤی ب خودان شیانێن زانستی و تایبەتمەندیێن وان هەیە وەك د. مسلح دهۆكی سەرۆكێ زانكۆیا دهۆكێ گۆتی: زانكۆیا دهۆك ئەڤرۆ ب هەلكەفتا گێرانا ڤان رێ ورەسمان سلاڤێن گەرم بۆ پێشمەرگێن كوردستانێ دهنێریت ئەوێن هەر ژ شنگالێ هەتا جەلەولا د چەپەرێن خوراگریێ دا و سەركەفتنێن بەردەوام بدەستڤە دئینن و پارستنا ئاخا وەلاتێ مە دكەن، سەرێ رێز و نوازشێ دچەمینین بۆ شەهیدێن كورد و كوردستانێ و شەهیدێن بزاڤا رزگاریخوازا كوردستانێ و سەروەرێ وان بارزانیێ نەمر و كاك ئەدریسێ هەردەم ساخ.
نوونەرێ وەزارەتا خواندنا بلند و ڤەكولینێن زانستی یێ حكومەتا هەرێما كوردستانێ د. كەریم سالح گۆت: زانكۆیا دهۆك دەستكەفتێن باش بدەستڤە ئیناینە و دەرچویێن زانكۆیا دهۆك دێ بنە بنیات بۆ ئاڤاكرنا كوردستانێ.
د. كەریم سالح دیار كر ژی هەر دەرچوویەك دشێت رۆلێ خو ل كەرتێ تایبەت و گشتی ژی بینیت و پیرۆزباهی لسەر جەم قوتابیێن دەرچوویی كر.
بەرپرسێ ی.ق. ك/ لقا زانكۆ، شێروان ئەحمەد نوونەرێ قوتابیێن دەرچوویی گۆت: دناڤ جڤاكان دا پێشكەفتن و وەرار دهێنە پیڤان ب هژمارا هەبوونا كەسانێن خودان باوەرنامە و خودان شیانێن زانست و تەكنەلوژی بۆ وێ چەندێ داكو جڤاكێن خۆ د ئاستێن نزم و پاشكەفتی دا بگهورن و بەرەڤ ئاستێن بلند و پێشكەفتی ببەت، دەرئەنجام جڤاكەكێ شارستانی و پێشكەفتی ئاڤا بكەت، كو تێدا پیشڤەچوون و پێشكەفتنا ئابووری و سیاسی و جڤاكی و رەوشەنبیری تێدا دیار و ئاشكرا دبن.
رۆلێ زانكۆیا دهۆك رۆلەكێ كاریگەر بوویە ژ بۆ مەدەنی كرنا باژێر و باژێركێن كوردستانێ و پێنگاڤێن باش هاڤێتینە ژ بۆ گهورینا جڤاكێ مە، نەخاسمە دبوارێ دیموكراسیەتێ دا ، لەورا پێدڤیە ئەم پتر گرنگیێ بدەینە ڤی دەزگەهێ مەزنێ زانستی هەر وەكو رێبەرێ مللەتێ كورد بارزانیێ نەمر دبێژیت "زانست باشترین چەكە بۆ رزگاركرنا مە " ژبلی وێ چەندێ كو ئەڤ زانكۆیە قوتابیان پێ دگەهینیت و بەرهەڤ دكەت و گرنگیێ بوارێ زانستێ دەت، یابوویە مەلبەندەكێ ئابووری و كۆمەلایەتی و رەوشەنبیری وەك شێروان ئەحمەد نوونەرێ قوتابیێن دەرچوویی گۆتی: راستە ئەڤرۆ حكومەت و خەلكێ كوردستانێ د چەندین گرفت و قەیرانێن (دارایی و شەرێ دژی داعش و ئەو دژایەتیا ل ئەوموونا مللەتێ مە دهێتە كرن) ، بەلێ ئەم خەلكێ خۆ پشت راست دكەین كو ب هیمەتا قوتابیێن دەرچوویی و پێشمەرگەیێ قەهرەمان و بزاڤێن جەنابێ سەرۆك بارزانی دێ ڤان هەمی قەیرانان ب سەركەفتیانە دەرباز كەین ، وەكو ئەوا بەری نوكە مللەتێ مە تێدا دەرباز بووی و ژلایەكێ دیڤە نەرازیبوونا تەخ و چینێن كوردستانێ نەخاسمە تەخا مامۆستایان ئەم ب هەمی شیانێن خۆ پشتەڤانێن داخوازیێن وانێن رەواینە ب رێكێن مەدەنی و بێی ئاژاوەگێری و تێكدانا بارودوخێ نازكێ كوردستانێ.
لدووماهیێ سەرجەم قۆتابیان داخواز كر، كۆ حكومەتا هەرێما كوردستانێ رۆلەكێ باش بدەتە دەرچوویێن زانكۆیێ د هەمی بواراندا و ئیدی خەلكێ بیانی ل ناڤا كوردستانێ كێم بكەن.