زانکۆیا دهۆک کۆربەندەک ل دۆر دابەزینا بوهایێ دراڤێ عیراقی ئەنجامدا
Feb. 3, 2023, 4:18 p.m.

کۆلیژا کارگێری و ئابووری ل زانکۆیا دهۆک ب هەڤکاری دگەل پەیمانگەها ئارارات یا تەکنیکی یا تایبەت، کۆربەندەکێ هەڤپشک ل دۆر "گوهۆرینێن بوهایێ دراڤێ عیراقی ل ژێر کارتێکرنا فاکتەرێن ئابووری و سیاسی" ل ٣١ـی کانوینا دووێ ٢٠٢٣ ل هۆلا پێشمەرگە ل ناڤەندا قوتابیان ل زانکۆیا دهۆک ئەنجامدا. ئەڤ کۆربەندە ب ئامادەبوونا راگرێ کۆلیژا کارگێری و ئابووری و هەروەسا و راگرا پەیمانگەها ئارارات و هژمارەکا بسپۆر و مامۆستا و شارەزایێن بوارێ ئابووری و سیاسی ژ زانکۆیا دهۆک و زانکۆیا زاخۆ و پەیمانگەها ئارارات و پشکەک قوتابیێن زانکۆیا دهۆک و پەیمانگەها ئارارات هاتە گێڕان.

دهێتە زانین کاودانێن نوکە عیراق و هەرێما کوردستانێ تێرا دەرباز دبن کارتێکرنێن زۆر ل سەر وەلاتیان و رەوشا بازاری و گرانبوونا بوهایێ کەلوپەلان کریە، لەورا زانکۆیا دهوک ب هەڤکاری دگەل پەیمانگەها ئارارات ب فەر زانی ب رێکا کۆربەندەکێ هەڤپشک ئەڤ بابەتە بهێتە گەنگەشەکرن، کو ئارمانج پێ بئاگەهبوونە ل سەر رەوشا ئابووریا عیراقێ ب شێوەیەکێ گشتی، هەروەسا گفتوگۆکرن ل دۆر ئەگەرێن دابەزینا بوهایێ دینارێ عیراقی و دانوستاندن ل دۆر داهاتیێ بوهایێ دینارێ عیراقی، زێدەباری ئالوگۆرکرنا بیروبۆچوونا ل دۆر رێکێن چارەسەرکرنا ڤێ کێشێ.

ل دەستپێکا ڤی کۆربەندی، د. بەسام ئەحمەد عەبدوللا، راگرێ کولیژا کارگێری و ئابووری پەیڤەک پێشکێشکر و تێدا دیارکر "بەنکا فیدرال یا ئەمریکی بریار دا کو چوار ژ بەنکێن مەزن یێن عیراقی بهێنە راوەستاندن و ئێدی کار ب دۆلاری نەکەن ، ئەڤە بوویە ئەگەرێ وێ چەندێ کو فرۆتنا دۆلاری ژ بەنکا ناڤەندی یا عیراقی ب شێوەکی دراماتیکی دابەزیت، هەر ژبەر هندێ کارتێکرنێن خراب ل سەر رەوشا هاولاتیان هاتنەکرن". پاشی د پەیڤەکێ دا راگرا پەیمانگەها ئارارات، د. شرین حسنی رەمەزان خویاکر "ئەڤ کاودانە کارتێکرنێ نە بتنێ ل ئابوورێ وەلاتی دکەت، بەلکو راستەوخۆ کارتێکرنێ ل ژیانا وەلاتیان دکەت، مەترسیا مەزن ئەوە دەما بوهایێ ئالوگۆرکرنا دراڤی شلەژان دبیت و ئەڤە ژی کارتێکرنەکا مەزن ل سەر گرانبوونا بوهایێ کەلوپەلێن سەرەکی یێن ژیانێ دکەت، نوکە هیچ سزایەکی ئابووری و سیاسی ل سەر عیراقێ نینە ژ لایێ وەلاتێن زڵهێز ڤە، کو ژ دەرئەنجامێ وان سزایان دراڤێ ناڤخۆیی بەرەڤ داکەڤتنەکا زۆر ڤە چوویە و ترسەک د ناڤ دلی خلەکی دا پەیدابوویە کو دینارێ عیراقێ بڤدەردی تومەتێ ئیرانی و لیرێ تورکی و لیرێ سووری بچیت".

هەر دکۆربەندی دا، پانێلەکی ئەکادیمی ل دۆر مژارا ناڤبری ب پشکداریا چوار مامۆستا و بسپۆرێن بوارێن ئابووری و یاسایی دەستپێکر. هەر پانێلێستەکی تەکەزی ل سەر لایەنەکی ڤێ مژارێ کر، د. فازل نەبى، بریکارێ پێشی یێ وەزارەتا دارایی ل عیراقێ د تەوەرێ ئێکێ دا بابەتەک ل دۆر ئەگەرێن "نزمبوونا بوهایێ دینارێ عیراقێ: رێکار و چارەسەری" پێشکێشکر، هەروەسا تەوەرێ دووێ ژ لایێ د. ئەحمەد سلێمان، ئەندامێ ئەنجومەنێ نوینەرێن عیراقێ و بریاردەرێ لژنا دارایی ل عیراقێ، ل دۆر "سیاسەتا دارایی ل عیراقێ و دەستنیشانکرنا پێدڤیێن بودجا گشتی" هاتە پێشکێشکرن، ژ لایێ خۆ ڤە د. مەحەمەد شەعبان، مامۆستایێ زانکۆیا دهۆک، د تەوەرێ سێیێ دا باس ل "مەترسیێن گوهۆرینا بوهایێ دراڤی" کر، و تەوەرێ چوارێ ژڤی پانێلی پێزانین ل دۆر "ئابوورێ عیراقێ ل ژێر کارتێکرنا گوهۆرینێن بوهایێ دراڤی" ژ لایێ د. سەمیر فەخری، مامۆستایێ زانکۆیا زاخۆ، هاتە پێشکێشکرن.

ئەندامێ ئەنجومەنێ نوینەرێن عیراقێ و بریاردەرێ لژنا دارایی ل عیراقێ د. ئەحمەد سلێمان، د ڤی کۆربەندی دا خویاکر "عیراقێ نوکە ل سەر ١٠٠ ملیار دۆلاران، ١٣٠ تەنێن زێری هەنە، ئەڤە پشتەڤانیەکە بە دراڤێ عیراقی، لێ کێشا عیراقێ بوهایێ ئالوگۆریێ یێ خۆجهە، ژبەرکو بانکا ناڤەندی دەستنیشاندکەت، چارەساریا ڤێ کێشێ بجهئینانا پلاتفۆرما ئەلیکترۆنیە بۆ رێگرتنێ ل قاچاخچیاتیا دۆلاری ژ عیراقێ بۆ دەرڤەی وەلاتی، ئەڤە ژی دێ دەمەکی ڤەکێشیت تاکو بازرگان فێرببیت سەرەدەریێ ب رێکا پلاتفۆرما ئەلیکترۆنی بکەت". ناڤبری هەرەوسا دیارکر "ل سەر حکومەتێ پێدڤیە د ڤی کاودانی دا هندەک لهەڤهاتنان دگەل کۆمپانیان دروستبکەت بۆ کۆنترۆلکرنا بازاری، هەروەسا بۆ دابینکرنا کەلوپەلان ب بوهایێن گونجای بۆ هاولاتیان".

راگەهاندنا زانکۆیا دهۆک؛ ٣ـی شوبات ٢٠٢٣

فرمێسک حەسۆ و عسمەت خابوور

وێنە: محەمەد عەبدولکەریم