د کۆربەندەکێ زانکۆیا دهۆک دا، فەرسەت ئەحمەد، وەزیرێ داد یێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ راگەهاند "راستە حکومەتا عیراقی نەشێت دژی مە چەکی بکاربینیت، لێ نوکە چەکێ ئابووری دژی کوردستانێ بکاردئینیت داکو هەرێمێ بێخیتە ل ژێر کۆنترۆلا خۆ".
ب سەرپەرشتیا سەرۆکێ زانکۆیا دهۆک د. داود سلێمان ئەتروشی و راگرا کۆلیژا یاسا ل زانکۆیا دهۆک د. ئەڤین خالد عەبدولرەحمان، سەنتەرێ ڤەکۆلینێن ئەکادیمی و یاسایی و رامیاری ل کۆلیژا یاسا، کۆربەندەکێ زانستی ب ناڤێ "خواندنەکا یاسایی و رامیاری بۆ بریارا دادگەها بلند یا ئیتیحادی ژمارە ١٧٠ یا سالا ٢٠٢٢" ل ٢ـی شوباتا ٢٠٢٣ سازکر. د کۆربەندی دا و ب ئامادەبوونا رێزدار فەرسەت ئەحمەد، وەزیرێ داد یێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ و هژمارەکا پەرلەمانتار و یاساناس و کەسانێن تایبەتمەند، ب تێروتەسەلی دانوستاندن ل دۆر رەهەندێن بریارا دادگەها بلندا ئیتیحادی و رێکێن چارەسەریێ ژ لایێ حکومەتا هەرێما کوردستانێ ڤە ل بەرامبەرێ ئەڤێ بریارێ هاتنە ئەنجامدان.
ئەڤ کۆربەندە ژ چوار سمیناران پێکدهات کو ژ لایێ هەر ئێک ژ فەرسەت ئەحمەد، وەزیرێ داد یێ هەرێما کوردستانێ، د. ئەحمەد سەفار و رێناس جانۆ، ئەندامێن پێشی یێن ئەنجومەنێ نیشتمانیێ عیراقێ و د. وەعدی سلێمان، راوێژکار ل پەرلەمانێ هەرێما کوردستانێ و ب ئامادەبوونا مامۆستا و بسپۆرێن ڤی بواری، هاتنە پێشکێشکرن.
ل دەستپێکێ سەرۆکێ زانکۆیا دهۆک بخێرهاتنا پشکداران کر و باس ل گرنگیا ڤی کۆربەندی و رۆلێ زانکۆیا دهۆک و بسپۆرێن یاسایی د ڤان پرسان دا کر. پاشی راگرا کۆلیژا یاسا دانەنیاسینەک ل دۆر دادگەها فیدرالی یا بلند ل عیراقێ ژ سالا دروستبوونا وێ تا نوکە و ئەو بریارێن دژی هەرێمێ دەرکرین پێشکێشکر، ب تایبەتی ل دۆر نەفت و غازا هەرێمێ و داهاتی و بودجەی و کێماسیێن پێکهاتا وێ، کو ل ژێر گڤاشتن و راسپاردێن دەرڤەی دادگەهێ کاردکەت، دیسان کێماسیێن ل ناڤ دەستوورێ عیراقی.
د سمینارا ئێکێ دا، وەزیرێ داد باس ل یاسا و رێسایێن ڤێ دادگەهێ و بریارێن وێ یێن نەدەستووری کر و دیارکر "هەر بریارەکا نەدەستووری یا بێ بنەمایە، لێ حکومەت نەچارە بجهبینیت، ئەڤ بریارەژی یا سیاسیە و دەست ل پشت هەبوون، ب مەرەما لاوازکرنا قەوارێ عیراقێ و دروستکرنا دووبەرەکیێ د ناڤبەرا هێزێن هەرێمێ دا". وەزیرێ داد ئەوژی خویاکر کو پێدڤیە دەستوور چارەسەرببیت نەکو دادگەهـ، چونکو دادگەهـ بەردەوام یا ل ژێر فشاران.
ژ لایێ خۆ ڤە د. ئەحمەد سەفار د سمینارا خۆ دا گومان ئێخستنە ل سەر سیستەمێ فیدرالی ل عیراقێ و ب "ب تنێ ناڤ" سالۆخدا، ئەگەرەکێ ڤێ یەکێ ب دیتنا د. سەفاری ئەوە کو تا نوکە د کەتواری دا، ب دروستی و راستگۆیی دانپێدانێ ب قەوارێ هەرێما کوردستانێ ناکەن. ژ لایەکێ دی ڤە د. سەفاری ئاماژە ب وێ یەکێ دا کو گەلەک ئیمزا و رێککەڤتنێن د ناڤبەرا بەغدا و هەرێمێ دا ب دەستێوەردانێن سیاسی و تائیفی دهێنە هەلوەشاندن، ل دۆر ڤی بابەتی ناڤبری گۆت "د ئیمزاکرنا بودجا سالا ۲۰۲۳ـێ دا، بریار بوو ۲۰۰ ملیار بۆ هەرێمێ بهێنە هنارتن، لێ ب سکالایەکا تائیفی دادگەهێ هەمی رێککەڤتن هەلوەشاندن".
هەر د کۆربەندی دا، د. وەعدی سلێمان باس ل رێک و تەکنیکێن ژ لایێ بەغدا و هێزێن وێ ڤە دژی هەرێمێ دهێنە بکارئینان کر و ب حێبەتی ڤە گۆت "ئایا چەوا چێدبیت وەلاتەکێ ژ دەستهەلاتەکا دکتاتۆری دەربازبووی، هەمان بریارێن دکتاتۆری و توند دژی هەرێمێ دەربکەت و بەرگەکێ سیاسی بکەتە بەر!". ناڤبری ئەو یەکە ژی خویاکر کو "گەلەک ژ دادوەر و سیاسەتمەدارێن عیراقی ب هویری دەستوورێ عیراقی دخوینن و ل هندەک خالا دگەریێن داکو بکەنە چەک و دژی هەرێمێ بکاربینن".
ل دویماهیا ڤی کۆربەندی، رێناس جانۆ، مامۆستایێ زانکۆیا دهۆک و ئەندامێ پێشی یێ ئەنجومەنێ نیشتمانیێ عیراقێ د سمینارا خۆ دا باس ل وێ یەکێ کر کو بریارێن دادگەها فیدرالی رەهەندێن سیاسی هەنە و دیارکر "پێدڤیە دادگەها فیدرالی یا سەربخۆ بیت و نەیا دابەشکری بیت د ناڤبەرا پێکهاتێن سیاسی و نەتەوەیی و مەزهەبی دا، هەروەسا نابیت ژێدەرێ دارایی یێ دادگەها ناڤبری حکومەت بیت داکو حکومەت کۆنترۆلێ ل سەر نەکەت". لێ رێناس جانۆ نە د وێ باوەریێ دابوو کو ب تنێ دادگەها فیدرالی دژی هەرێمێ کاردکەت، بەلکو سازیێن حکومەتا بەغدا ب تەڤایی ب ڤی ئاراستەی کاردکەن".
ل دویماهیا ڤی کۆربەندی، دانوستاندن د ناڤبەرا پانێلیست و ئامادەبوویان دا هاتنە ئەنجامدان و پرسیار و تێبینی و بۆچوون هاتنە ئاراستەکرن و گەنگەشەکرن، پاشی سەرۆکێ زانکۆیا دهۆک وەکو رێزلێنان، باوەرنامێن پشکداریێ پێشکێشی پانێلیستان کرن.
راگەهاندنا زانکۆیا دهۆک؛ ٨ـی شباتێ ٢٠٢٣
سەباح ئەتروشی و عسمەت خابوور
وێنە: عەلی حەبیب