زانکۆیا دهۆك

سمینار

سمینار

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

- سالا خواندنێ : 2023-2024

- پێشکێشکار : م. زیرفان یحیى علی

- ناڤ و نێشانێ سمینارێ :

ڤەکرنا وەلاتێ ئەندولس ژلایێ موسلمان ڤە وئەگەر و کارێن وان

-مێژوویا ئەنجامدانێ : 3-4-2024

- کورتیەک ل سەر سمینارێ :

ــــــــــــــ فەتحکرنا وەلاتێ ئەندولس ژلایێ موسلمانان ڤە:

ژێدەرێن ئیسلامی و عەرەبی گرتنا ئەندولس ب فەتحکرن ورزگارکرنا ئەندولس ناڤ دکەن، کو ل سالا 92مش/711ز ژلایێ هێرشەکا سەربازی ڤە کو ب سەرکردایەتیا (طارق بن زیاد)(موسى بن نصیر)کو سەرکردەیەیێن لەشکەری یێ دەولەتا ئەمەوی بووینە ئەڤ دەولەتە رزگارکریە.

ــــــــــ ئەگەرێن فەتحکرنا ئەندولس ژلایێ موسلمانان ڤە :

1- حەزو ڤیانا موسلمانان ژبۆ جیهاد و فتوحاتان و بەلاڤکرنا ئایینێ ئیسلامێ .

2- بوژوونا موسلمانان دەربارەی فەتحکرنا ئەندولس ئەو بوویە کو ولاتێ ئەندولس ولاتەکێ پێشکەفتی یە ژلایێ شارستانی ڤە ، ئەفجا دا موسلمان بخوە سودو مفای ژوێ شارستانیەتێ وەربگرن.

3- بەرفراوانکرنا سنورێن دەولەتا ئیسلامی داکو دەولەت ژلایێ ئابوری ودارایی ڤە پێشبکەڤیت وئەوژی ب رێگا وەرگرتنا باجی بەرامبەر هەر کەسەک یێ ئازادبیت لسەر ئایینێ خوە .

بیناسازیا ئیسلامی ل وەلاتێ ئەندولس هێمایەکێ راستەقینەیە د دلێ هەمی ئوروپیادا ، وەلاتێ ئەندولی ئەو بەشەیە دبێژنێ نیمچە دورگا ئیبریا کو موسلمانا ب رێڤەدبر ، ل ڤی وەلاتی جوانترین کوجک و تەلار و کەلهە ومزگەفت ومنارە ...... ل هەمی کیشوەرێ ئوروپا د بەرنیاس بوون،لفی وەلاتی کەلتورێ رومانی و ئیسلامی تێکەل بووینە و چەندین بیناسازیێن سەرنچ راگێش ژێ دروست بووینە.

ئێک ژ جوانترین و دەولەمەنترین قوناغا مێژوویا بیناسازی دا ل وەلاتێ ئەندولس سەردەمێ ئیسلامێ یە (92-898مش/711-1492ز)بویە چونکی گەلەک ئاڤاهێن سەرنج راگێش هاتینە دروستکرن.

نموونەیێن بیناسازیا ئیسلامی ل وەلاتێ ئەندولس:

ئێک/ مزگەفتا قورطبە:

ئەڤ مزگەفتە لسەر شێوازێ مزگەفتا ئەمەوی ل دیمەشقێ هاتیە دروستکرن درێژاهیا وێ 73.5م فرەهیا وێ 36.8م و لسەر 11 مەمەرا و 10 عقود(کەوانە)عاتیە دابەشکرن ، ئێک ژ سەرنج راگێشترن جهێ شینواریە ل جیهانێ و ئەندولس ل سالا 170مش786ز ژلایێ (عبدالرحمن الداخل) ڤە هاتیە ئاڤاکرن و نێزیکی 100 هزار دینارێن وی سەردەمی لێ هاتینە مەزاختن.

دوو/باژێڕێ ئەلزەهراء:

ئەڤ باژێڕە ژ لایێ (عبدالرحمن ێ سێیێ)ڤە هاتیە ئاڤاکرن دنافبەرا سالێن(300-351مش/912-961ز) کو د کەڤیتە روژئاڤایێ باژێڕێ قورطبە، باژێڕێ زەهراء مولکێ بیناسازیا ئیسلامی یە ل وەلاتێ ئەندولس ل چەرخێن ناڤین دا و پایتەختێ موسلمانا بویە ل ئەندولس و ناڤەندا ئیداری و حوکمرانیا موسلمانا بویە ل وی وەلاتی ، دناڤ فی باژێڕێ دا چەندین هولێن پێشوازیێ و مزگەفت و دام ودەزگەهێن کارگێڕی و حکومی و دکان و سەربازگەهــ و جهێ ئاکنجی بوونێ هاتبوونە دروستکرن.

سێ/کەلها مەلەگە:

ئەڤ کەلهە ئێک ژ جوانترین و پارێزراوترین کەلهێن ئیسلامی ل وەلاتێ ئەندولس کو دکەفیتە باژێڕێ مەلەگە کو ژلایێ بنەمالا (بنو حمد)ڤە هاتیە ئاڤاکرن ل چەرخێ(4مش/11ز)ئەڤ کەلهە ژ دوو دیوارا و دەروازا پێک دهێت و دیزاینا ڤێ کەلهێ لسەر شێوازێ کەلها (حوسنە)ل وەلاتێ شامێ هاتیە دروستکرن و دناڤ ڤێ کەلهێ دا چەندین باخچە و نافورە یێن جوان هاتبوونە دروستکرن.

چار/منارا ئەشبیلیا:

ئێک ژ منارێن کرنگە ژ بیناسازیێن ئیسلامی یە ل وەلاتێ ئەندولس و دکەفیتە باژێڕێ ئەشبیلیە ل چەرخێ (5مش/12ز)لسەر شێوازێ منارێن مزگەفتێن روژئاڤا ئیسلامی هاتینە دروستکرن و درێژاهیا وێ 103م و نێزیکی 800سالا بەرزترین ئاڤاهیێ هەمی وی باژێڕێ و ل دویڤ ژێدەران ئەندازیار (أحمد بن باسو)ئەڤ مزگەفت ومنارە ئاڤاکریە.

- جهێ ئەنجامدانێ : کولیژا زانستێن مروڤایەتى / پشکا شینواران

-هژمارا بەشداربوویا : 3

بەلاڤەکە :

سمينار

سمینار