ب مەرەما دانوستاندنێ ل دۆر رەهەندێن سیاسی و یاسایی یێن پرۆژێ راستڤەکرنا دەستوورێ کۆمارا عیراقێ یێ سالا ٢٠٠٥ێ مێزگەردەکا تایبەت ل دۆر رەهەندێن یاسایی و رامیاری یێن پرۆژێ راستڤەکرنا دەستوورێ کۆمارا عیراقێ یێ سالا ٢٠٠٥ـێ، و ب ئامادەبوونا هژمارەکا پەرلەمانتار و کەسایەتیێن سیاسی و بسپۆر و ئەکادیمیێن زانکۆیا دهۆک، ئەڤرۆ رێکەڤتی ١٥ـی ئادارێ ٢٠٢٣، پشكا زانستێن رامیاری ل كولیژا یاسا مێزگەردەک ئەنجامدا.
د ڤێ مێزگەردا تایبەت دا ، دوو تەوەرێن گرنگ هاتنە گەنگەشەکرن، ئێک ژ وان؛ تەوەرێ سیاسی بوو، کو ژلایێ رێزدار عەلی عەونی ڤە، بەرپرسێ لقا ئێک یا پارتی دیموکراتی کوردستان هاتە پێشكێشكرن و تێدا باس ل كارگێری و سیاسەتا عیراقێ و کارتێکرنا دەرئەنجامێن بریارێن سیاسی یێن حکومەتا عیراقێ ل سەر هەرێما کوردستانێ كر، هەروەسا د. رێنجبەر جەمیل بریاردەرێ پشکا زانستێن رامیاری ل کولیژا یاسا، د تەوەرێ دووێ یێ مێزگەردێ دا، جەخت ل سەر بابەتێ راستڤەکرنا دەستوورێ عیراقێ کر.
دەربارەی ڤێ مێزگەردێ، راگرا کولیژا یاسا د. ئەڤین خالد عەبدولرەحمان دیارکر "مەرەم ژ ڤێ مێزگەردێ ئەوە دانوستاندن ب دیتنەکا یاسایی و دەستووری بۆ راستڤەکرنا دەستوورێ عیراقێ بھێنە كرن، راستەڤەکرنا دەستووری ژی دی هندەک مەترسی بۆ هەرێما کوردستانێ هەبن، لەورا مە وەك زانكۆیا دھۆك دڤیا ئەم روینشتنەکا سیاسی و یاسایی و ئەکادیمی ئەنجامبدەین بۆ پێشکێشکرنا هندەک راسپاردان بۆ لایەنێن پەیوەندیدار، ئەگەر ھات و پرۆژێ راستڤەکرنا دەستووری هاتە ئەنجامدان، داكو ئەم وەک کورد بەرھەڤ بین و جەختێ ل سەر وان بابەتان بكەین یێن كو د بەرژەوەندیا کوردان دا، بۆ وێ یەکێ مافێن خۆ وەک کوردستانی بچەسپینین". هەروەسا ناڤبری ئامەژە ب هندێ کر کو د دانوستاندێن چارەنڤیسی دا ئێکرێزیا مالا کوردی ژ هەر تشتەکی گرنگرترە.
ژ لایەکێ دی ڤە و تەوەرێ سیاسی دا، رێزدار عەلی عەونی ئاماژە ب هندێ کر، کو دەستوور بەلگەیەکا یاسایێ نینە، بەلکو بەلگەیەکا سیاسی یە، ل سەر ڤی بنەمای ئەم بەردەوام شەری ل گەل حکومەتا عیراقێ دکەین بۆ بدەستڤەئینان و چەسپاندنا مافێن خۆ وەکو کورد، هەروەسا ناڤبری گۆت "مە د عیراقێ دا قەیرانا باوەریێ هەیە، لەورا دەمی لایەنێن عیراقی بابەتێ راستڤەكرنا دەستووری د ئازرینن، ئەم هەست دکەین کو دێ مافێن مە ھێنە خوران. نوکە ٩٣ ماددێن دەستووری، کو نەهاتینە بجهئینان، پێدڤی ب راستڤەکرنێنە داکو حکومەتا عیراقێ بجهبینیت، بەلێ ئالیێن سیاسی یێن عیراقی بۆ بەرژەوەندیا خۆ یا تەیبەت، ھەولا راستەڤکرنێ د ماددە و دەستووری دا دکەن".
ل دویماهیا ڤێ مێزگەردا ئەکادیمی و سیاسی، گەنگەشە و پشنیار هاتنە ئالوگۆرکرن، کو دێ بنە راسپاردە و بۆ لایەنێن پەیوەندیدار هێنە پێشکێشکرن بۆ مفا وەرگرتنێ ل دەمێ بجهئینان پرۆژێ راستەڤەکرنا دەستوورێ عیراقێ.
ھەژی ئاماژەدانێ یە، زانكۆیا دھۆك بەردەوام ھەولددەت یا پیشەنگ بیت د گرنگیپێدانێ دا ب پرسێن گرنگ یێن نەتەوەیی و سیاسی و یاسایی ل سەر ئاستێ ھەرێما كوردستانێ و عیراقێ.
راگەهاندنا زانکۆیا دهۆک؛ ١٥ـی ئادار ٢٠٢٣
فرمێسک حەسۆ و ماهر تاهر
فۆتۆ: محەمەد عەبدولکەریم